بذر کدو خورشتی سبز

کدو خورشتی سبز، یکی از انواع محبوب کدو حاشیه‌دار است که به‌خاطر طعم خاص و قابلیت‌های گوناگون در فراموشی سبزی‌های ایرانی قرار نگرفته است. این کدو با پوستی سبز-زردرنگ یا سبز-نیلی و گوشتی زرد-نارنجی، در آشپزی‌های سنتی ایرانی از جمله قورمه‌سبزی، جوجه‌کبابی، و حتی سوپ استفاده می‌شود. در مناطقی مانند گیلان، مازندران و خوزستان، کشت این سبک کدو به صورت گسترده انجام می‌شود و نقشی حیاتی در تغذیه و فرهنگ محلی دارد. مزیت اصلی کدو خورشتی سبز، ترکیب شیمیای آن است: دارای فیبر بالا، ویتامین A و C، و مواد معدنی مانند پتاسیم و منیزیم است که آن را به گزینه‌ای مناسب برای رژیم‌های سالم و کنترل قند خون تبدیل می‌کند. این سبک کدو نه تنها در خوراکی‌ها، که حتی در صنایع غذایی مانند تهیه ژله، کیک و شیرینی‌ها نیز کاربرد دارد.

ویژگی های ظاهری کدو خورشتی سبز

کدو خورشتی سبز در ابتدا با گل‌های زرد مایل به نارنجی‌رنگ شروع می‌کند که در میان برگ‌های دست‌پالمی شکل به رنگ سبز تیره مشاهده می‌شود. ساقه گیاه کاکلی، دارای موها و نوک‌هایی از نوع خار است که در برابر گرما و خشکی مقاومت می‌کند. در مرحله باردهی، میوه‌ها به شکل‌هایی گوناگون ظاهر می‌شوند: اغلب به‌صورت گلابی، استوانه‌ای یا گرد کش‌آمده، با طول 20 تا 40 سانتی‌متر و قطر 10 تا 20 سانتی‌متر. رنگ بیرونی آنها ممکن است سبز-زرد را یه‌صورت تردس یا سبز-نیلی با لکه‌هایی از آفتاب‌سوختگی به یاد بیندازد، در حالی‌که درونش چوب‌پوش سفید-نارنجی یا زرد-نارنجی با رطوبت بالا قرار دارد.

در زمان خوراکی شدن، میوه‌ها اغلب زودتر از رسیدگی کامل برداشت می‌شوند و به همین خاطر گوشتی لطیف و دانه‌های کوچک قابل‌فوت دارند. در صورت رها شدن روی درخت، میوه‌ها به اندازه‌های بیشتری می‌رسند و قشر سفت‌تری پیدا می‌کنند. سفتی پوست آنها زمان نگهداری را در یخچال افزایش می‌دهد، در حالی‌که گوشت داخلی بافتی خامه‌ای-خنکی دارد. نکته شاخص، ساقه چوبی-خالی آن است که به کارگیری در تزئینی بودن و همراهی با دیگر گیاهان زینتی می‌پردازد. در کل، این گونه هماهنگی ویژه‌ای با فرهنگ ایرانی-اسلامی دارد که از رنگ‌ها و رایحه‌های ساده و طبیعی استفاده می‌کند.

کاشت بذر گیاه کدو خورشتی سبز

کاشت کدو خورشتی سبز در ایران معمولاً از بهار تا اوایل تابستان آغاز می‌شود، یعنی زمانی که دمای خاک به بالای 10 درجه سانتی‌گراد می‌رسد. این گیاه گرمادوست به خاکی نگهدارنده و نفوذپذیر یعنی خاک سبک رسی-لی ماسه‌ای با pH خنثی (6.0 تا 6.5) نیاز دارد. ابتدا باید کرت‌هایی به ارتفاع کم برای دور کردن آب اضافی آماده کنید. سپس بذرها را در فاصله 50 سانتی‌متری و عمق 2 تا 3 سانتی‌متری کاشت. بهتر است چند دانه بذر در هر کرت گذاشته شده تا یکی سالم رشد کند و بقیه را ساقه‌کشی کنید.

آبیاری منظم ولی غرق‌آب نکردن بسیار مهم است؛ زیرا رطوبت بالای خاک می‌تواند باعث گند کردن ریشه‌ها شود. نور کافی (حداقل 6-8 ساعت خورشید مستقیم) و دمای 20 تا 25 درجه سانتی‌گراد، شرایط بهترین رشد را فراهم می‌کنند. اگر از کود استفاده می‌کنید، بهتر است در مرحله کاشت، کودهای دامی فاسفسفاته (مانند کود گوساله‌ای کمی شخم‌خورده) را با خاک مخلوط کنید و 1-2 ماه بعد به تغذیه گیاه با کودهای حاوی نیتروژن بپردازید تا رشد برگ و ساقه را تقویت کنید.

در حین گل‌دهی، گل‌های تک‌جنسی مایل به زردی را باید به صورت دستی یا با کمک زنبورهای گل‌های نزدیک، گرده‌افشانی کنید تا میوه تشکیل شود. برداشت از 50-60 روز بعد از گل‌دهی شروع می‌شود و در صورت قصد نگهداری، میوه‌ها را به‌خوبی در محیط خشک و هواده‌ای نگذارید تا قشر سفتتر شود. نکته قابل توجه، مراقبت از گیاه در برابر آفاتی مانند سوسک‌های میوه‌خوار، کنه‌های عنکبوتی و بیماری‌های قارچی مانند بوته‌سوزی (downy mildew) است که می‌توان با اسپری کودهای آلی یا مواد ضد قارچ مراقبت کرد. کودکی درخت کدو خورشتی سبز یک فرآیند مهربان و ساده است که با رعایت چند روش پایه می‌تواند به کشت موفق منتهی شود.