بذر پالونیا

پالونیا که به عنوان درخت امپراتوری سلطانی یا درخت بنفشه‌ای نیز شناخته می‌شود، گونه‌ای گیاه گل‌دار دیگر از خانواده پدالیومیسیه است که بیشتر در مناطق مرکزی و جنوبی چین رشد می‌کند. این درخت از گونه‌های پایه‌ای ایرانی نیست، اما به دلیل رشد بی‌نظیر سریع (سالانه 4 تا 6 متر) و خواص چوب منحصر به فردش، در دهه‌های اخیر در کشورهای مختلف از جمله ایران نيز کشت شده اسـت. از چوب پالونیا در ساخت مبلمان، وسایل خانگی چوبی، و همچنین در صنایع کشتی‌سازی به دلیل سبکی و مقاومت بالای آن استفاده می‌شود. علاوه بر این، گل‌های زیبا و معطر این درخت که در بهار به رنگ‌های صورتی، بنفش و سفید می‌رویند، آن را گزینه‌ای محبوب برای تزئین فضای سبز و باغ‌های زیگند کرده است. در فرهنگ چینی، پالونیا نمادی از رشد موفقیت‌آمیز، به‌ویژه در مورد دختران جوان، محسوب می‌شود و اغلب در مراسم‌های ازدواج و روزهای خاص کاشته می‌شود.

ویژگی های ظاهری پالونیا

پالونیا گیاهی است از نوع درختان معمولی تا گهگاه های هرز. ساقه مرکزی آن را پایه‌ای قوی و راست می‌سازد که به‌سرعت به بلندری 10-15 متر می‌رسد. برگ‌هاش از جمله شاخص‌ترین اجزای آنند: **برگ‌هایی گسترده، قلبی یا تخم‌مرغی، به طول تا 40 سانتی‌متر، با دندانه‌های کوچک و لبه‌های بی‌نظم، به‌همراه پوششی از موها (Trichomes) که باعث ایجاد سطحی خشن یا پرزدار می‌شود. گل‌های آن در هسته‌های گل آویز بلند (50-80 سانتی‌متر) جمع شده‌اند و هر گل دارای لوب‌هایی به‌صورت لوله‌ای شکل با تاج گلی به رنگ سفید تا صورتی با مُهره‌های بنفش یا سفید تیره است. بوی تازه و چوب‌پوشی شبیه چوب درخت گردو آن را از نظر بصری و حسی به ویژه می‌کند.

در زمستان، برگ‌های آن ریخته می‌شود، اما حتی در فصل خزان، دانه‌های درون جعبه‌های سه‌گوش که به رنگ سبز-قهوه‌ای هستند، جذابیت خاصی دارند. پوسته ساقه اصلی پالونیا هموار و سفید-خاکستری رنگ است و با گذر زمان درخت به یک بافت گره‌دار با رنگ تیرتر تبدیل می‌شود. شاخه‌های آن به‌صورت متقارن در چارچوبی شبیه به چتر باز یا زنگ‌وله رشد می‌کنند که زمانی که تمامی شاخه‌ها شکوفه رها را در آورند، صحنه‌ای به‌یادماندنی می‌سازند.

کاشت بذر گیاه پالونیا

کاشت بذر پالونیا نیازمند دقت در انتخاب زمان مناسب و شرایط محیط است. اولین گام، جمع‌آوری دانه‌های بیضی و ریز از جعبه‌های بذری است که پس از خزان بر روی خاک قرار می‌گیرند. زمان بهینه اصلی برای کاشت بذر در ایران فصل بهار تا اوایل تابستان (قبل از یخبندان) است، جایی که دمای ثابت 15 تا 20درجه سانتی‌گراد فراهم باشد. بذرها را باید در خاکی سبک مانند مخلوط شن، کود فاسفاته و خاک هوموس کاشت که دارای زهکشی مناسب باشد. عمق مناسب کاشت تنها 2 میلی‌متر است، چرا که بذر نازک این گیاه به نور نیازمند است تا جوانه بزند.

پس از 1-2 هفته، جوانه‌های اولیه ظاهر می‌شوند. نخستین مرحله انتقال نهال‌ها به بستر اصلی زمانی آغاز می‌شود که سه لگه‌ی برگ واقعی به‌خوبی تشکیل شده باشد. باید فاصله‌گذاری 3-6 متری میان هر بوته را فراموش نکنید تا فضای کافی برای رشد گسترده فراهم شود. این گیاه به خوبی در مناطقی با نور کامل تا نیمی‌سایه رشد می‌کند و در برابر خاک‌های سنگین یا باتلاقی مقاومتی ندارد. آبیاری باید منظم ولی نه گرانی باشد — در سال اول بیشتر، بعدها کمتر، به‌خاطر استحکام ریشه. در صورت استفاده از کود شیمیایی، کودهای با نسبت NPK بالای نیتروژن و فسفر برای توسعه سریعتر مناسب‌ترند.

هر سال یک بار (در پاییز) باید شاخه‌های خشک یا آسیب‌دیده قطع شوند تا رشد گیاه بهتر هدایت شود. پس از 3-4 سال، درختان به اندازه‌ای رشد یافته که بتوانند از خود سرسبز کنند، و بعد از 10-12 سال چوب برداشت‌پذیر به‌دست می‌آید. همچنین، این گیاه جذب‌کننده بسیار بالای دی‌اکسید کربن است و به همین خاطر، کشت آن در پروژه‌های جنگل‌کاری نیز مرسوم شده است. تنها نکته مهم: چندین گونه از پالونیا در برخی کشورها مانند آمریکا به‌دلیل گسترش سریع و تسلط بر گونه‌های بومی به عنوان گونه‌ای مهاجم شناخته می‌شوند، پس قبل از کاشت گسترده در مناطق ایران، اقدام به شرایط زیست‌محیطی محلی بکنید.