معرفی گل پتوس

پوتوس، که گاهی پتوس نیز نامیده می شود، بدون شک یکی از محبوب ترین و سرسخت ترین گیاهان آپارتمانی در سراسر جهان است. این گیاه به دلیل نگهداری آسان، ظاهر زیبا و انعطاف پذیری بالا، گزینه ای بی نقص برای افراد مبتدی و حتی یک انتخاب همیشگی برای گیاه دوستان حرفه ای محسوب می شود. پوتوس در برابر خطاهای رایج نگهداری مانند آبیاری نامنظم یا نور کم بسیار بخشنده است و می تواند تقریباً در هر گوشه ای از خانه یا محل کار شما، حتی فضاهایی با نور مصنوعی، به زندگی خود ادامه دهد و فضا را سرسبز کند.

انواع گیاه پتوس

اگرچه ما این گیاه را با نام رایج “پوتوس” می شناسیم، اما نام گیاه شناسی صحیح آن Epipremnum aureum است. این گیاه در طول تاریخ بارها طبقه بندی مجدد شده و نام هایی مانند Scindapsus و Rhaphidophora نیز به آن نسبت داده شده است. اما فارغ از نام علمی، زیبایی و سادگی آن است که پوتوس را به یک هم نشین آپارتمانی فوق العاده تبدیل کرده است.

پوتوس طلایی (Golden Pothos): رایج ترین و شناخته شده ترین نوع پوتوس است که برگ های سبز تیره با رگه ها و لکه های طلایی، زرد یا کرم دارد. رشد این واریته بسیار سریع است.

واریته های جدید

گونه های جدیدتری نیز با الگوهای رنگی متفاوت به بازار عرضه شده اند، از جمله:

• گلوبال گرین (Global Green): دارای برگ هایی با ترکیب رنگ سبز روشن و تیره است.
• سبو بلو (Cebu Blue): برگ هایی کشیده با ته رنگ نقره ای-آبی دارد.
• بالتیک بلو (Baltic Blue): شباهت زیادی به سبو بلو دارد اما برگ های آن تیره تر است.

نکته جالب: گیاهان پوتوس با افزایش سن و بلوغ، برگ های بزرگ تری تولید می کنند. واریته هایی مانند «سبو بلو» و «بالتیک بلو» در دوران بلوغ دچار شکاف ها و بریدگی های طبیعی بر روی برگ ها می شوند که به آن فنستریشن (Fenestration) می گویند و ظاهری شبیه به گیاه برگ انجیری (Monstera) پیدا می کنند. برای تشویق گیاه به تولید برگ های بزرگ تر و ایجاد این شکاف ها، آن را در مکانی با نور روشن و دمای گرم قرار دهید و اجازه دهید به صورت عمودی (مثلاً با بستن به یک قیم) رشد کند.

شرایط ایده آل نگهداری پوتوس

گیاه پوتوس از جمله گیاهان مقاوم و زیباست که برای رشد سالم و شاداب به شرایط خاص اما ساده ای نیاز دارد. این گیاه در نور غیرمستقیم و ملایم بهترین عملکرد را دارد و در محیط های کم نور نیز به رشد خود ادامه می دهد. آبیاری منظم با مقدار متوسط، خاک سبک و دارای زهکشی مناسب، و دمای معتدل در حدود بازه دمای اتاق از عوامل اصلی سلامت آن هستند. رطوبت نسبی متوسط، هرس به موقع و تمیز نگه داشتن برگ ها از گردوغبار نیز به افزایش شادابی و سبزی گیاه کمک می کند و محیطی آرام و دل انگیز در خانه به وجود می آورد. پوتوس نیاز به مراقبت ویژه ای ندارد، اما فراهم کردن شرایط زیر به رشد بهتر و شادابی آن کمک می کند.

۱. نور

پوتوس در زمینه نور بسیار انعطاف پذیر است. این گیاه نور کم را به خوبی تحمل می کند، اما بهترین رشد را در مکان هایی با نور متوسط تا زیاد و غیرمستقیم خواهد داشت. نور مستقیم خورشید، به خصوص در ساعات ظهر، می تواند باعث سوختگی برگ ها شود. نور بیشتر به حفظ و بهبود رنگ های ابلق در واریته های خاص کمک می کند.

۲. آبیاری

قانون طلایی برای آبیاری پوتوس این است: اجازه دهید ۲ تا ۵ سانتی متر از سطح بالایی خاک خشک شود و سپس آبیاری کنید. این گیاه خاک مرطوب را دوست دارد، اما از خاک خیس و غرقابی بیزار است. آبیاری بیش از حد شایع ترین دلیل از بین رفتن پوتوس و پوسیدگی ریشه آن است. افتادگی و پژمردگی برگ ها معمولاً اولین نشانه تشنگی گیاه است.

بذر گل

۳. خاک و گلدان

یک ترکیب خاک با زهکشی خوب برای پوتوس ضروری است. استفاده از خاک مخصوص گیاهان آپارتمانی که با مقداری پرلیت یا پوکه مخلوط شده باشد، ایده آل است. برای گلدان می توانید از انواع پلاستیکی، سرامیکی یا سفالی استفاده کنید، به شرطی که دارای سوراخ های زهکش کافی باشند.

نکته: اگر پوتوس را در مکانی با نور کم نگهداری می کنید، استفاده از گلدان سفالی (تراکوتا) توصیه می شود، زیرا این نوع گلدان رطوبت اضافی خاک را سریع تر دفع کرده و خطر پوسیدگی ریشه را کاهش می دهد.

۴. دما و رطوبت

پوتوس دمای معمولی اتاق (بین ۱۸ تا ۲۹ درجه سانتی گراد) را ترجیح می دهد و نسبت به رطوبت پایین نیز مقاوم است. با این حال، فراهم کردن رطوبت بیشتر از طریق غبارپاشی یا دستگاه بخور سرد می تواند به شادابی آن کمک کند.

۵. کوددهی

پوتوس گیاه پرتوقعی نیست. کوددهی حداقل دو بار در سال (هر شش ماه یک بار) در فصل رشد (بهار و تابستان) با یک کود مایع متعادل مخصوص گیاهان آپارتمانی کافی است. اگر به دنبال رشد سریع تر هستید، می توانید این کار را به صورت ماهانه انجام دهید.

چگونه پوتوس را پرپشت کنیم؟

اگر ساقه های پوتوس شما بلند، کم پشت و علفی شده اند، با هرس کردن می توانید آن را به تولید شاخه های جدید و ظاهری پرپشت تر تشویق کنید.

روش هرس: با یک قیچی تیز و استریل، ساقه را از حدود ۱ تا ۲ سانتی متر بالاتر از یک گره (محل اتصال برگ به ساقه) قطع کنید. همیشه سعی کنید حداقل دو گره برگ روی ساقه ای که هرس می کنید باقی بگذارید. این کار باعث می شود جوانه های جدید از گره های پایینی رشد کنند. بهترین زمان برای هرس، فصل رشد است.

روش سبدی کردن: اگر نمی خواهید ساقه های بلند و کم برگ را ببُرید، می توانید آن ها را روی سطح خاک گلدان به صورت دایره ای بخوابانید و با یک گیره (مانند گیره کاغذ باز شده) روی خاک محکم کنید. گره هایی که با خاک در تماس هستند ریشه زده و جوانه های جدیدی تولید می کنند.

کاشت قلمه های جدید: بهترین راه برای پرپشت کردن گلدان، کاشتن قلمه های ریشه دار شده در کنار گیاه مادر است.

خرید بذر

تکثیر پوتوس در آب (گام به گام)

تکثیر پوتوس به طرز شگفت آوری ساده است:

• برش ساقه: یک ساقه سالم با حداقل ۳-۴ برگ را انتخاب کنید. با قیچی تیز، یک برش زاویه دار در فاصله ۱-۲ سانتی متری زیر پایین ترین گره برگ بزنید.
• حذف برگ پایینی: برگی را که به محل برش نزدیک تر است، از ساقه جدا کنید تا در آب قرار نگیرد و نپوسد.
• قرار دادن در آب: ساقه را در یک ظرف شیشه ای شفاف پر از آب قرار دهید، طوری که حداقل یک گره در آب غوطه ور باشد و برگ های باقی مانده بیرون از آب باشند.
• صبر برای ریشه ها: در عرض ۱ تا ۳ هفته، ریشه های سفید شروع به ظاهر شدن می کنند.
• انتقال به خاک: زمانی که طول ریشه ها به ۳ تا ۵ سانتی متر رسید، بهترین زمان برای انتقال قلمه به گلدانی با خاک مناسب است.

تعویض گلدان

با گذشت زمان، ریشه های پوتوس تمام فضای گلدان را پر می کنند. علائم ریشه پر شدن عبارتند از:

• پژمردگی مداوم برگ ها حتی پس از آبیاری.
• بیرون زدن ریشه ها از سوراخ های زهکش.
• کند شدن یا توقف رشد گیاه.

در این زمان، گیاه را به گلدانی که فقط یک سایز (۲-۴ سانتی متر) در قطر بزرگ تر است، منتقل کنید و از خاک تازه استفاده نمایید.

آفات و بیماری گل پتوس

مشکل	علائم	دلایل احتمالی و راه حل ها
برگ های زرد	زرد شدن یک یا دو برگ قدیمی	طبیعی است. اگر گیاه رشد جدید دارد، جای نگرانی نیست. برگ کاملاً زرد را جدا کنید.
	زرد شدن ناگهانی و گسترده برگ ها	آبیاری بیش از حد و پوسیدگی ریشه. اجازه دهید خاک خشک شود، آبیاری را کاهش دهید.
برگ های قهوه ای	نوک یا لبه های برگ خشک و قهوه ای	کمبود رطوبت یا کم آبی. رطوبت محیط را افزایش دهید یا آبیاری را تنظیم کنید.
	لکه های قهوه ای نرم روی برگ ها	آبیاری بیش از حد یا بیماری قارچی. آبیاری را کم کرده و تهویه هوا را بهتر کنید.
برگ های افتاده و پژمرده	پژمردگی و بی حالی کل گیاه	تشنگی. گیاه را به طور کامل آبیاری کنید. اگر بهبود نیافت، علائم ریشه پر شدن یا پوسیدگی ریشه را بررسی کنید.
آفات	کنه های تارعنکبوتی، شپشک آردآلود، شپشک سپردار	با یک پارچه مرطوب آفات را پاک کنید. در موارد شدید از صابون حشره کش یا روغن چریش (Neem Oil) استفاده کنید.

نتیجه گیری

با وجود زیبایی و مقاومت بالای پوتوس، لازم است دو نکته ایمنی مهم را به خاطر بسپارید. اولاً، تمام قسمت های این گیاه در صورت خورده شدن برای انسان ها و حیوانات خانگی (مانند سگ و گربه) سمی است، لذا حتماً آن را دور از دسترس کنجکاو کودکان و حیوانات قرار دهید. ثانیاً، پوتوس در آب وهوای گرم و مرطوب پتانسیل تبدیل شدن به یک گونه مهاجم را دارد، بنابراین پیش از کاشت آن در باغچه یا فضای باز، قوانین محلی را بررسی کنید. با رعایت این ملاحظات، پوتوس بدون شک می تواند یک دوست سبز، کم توقع و زیبا در خانه شما باشد که سال ها از حضور مقاوم و چشم نوازش لذت خواهید برد.